Artykuł opublikowany w dzienniku "Rzeczpospolita"
Litwa obchodzi 98. rocznicę odrodzenia państwa. Ostatnie stulecie miało fundamentalne znaczenie w kształtowaniu się niepodległej, współczesnej Litwy.
Na przestrzeni wieków drogi Litwy i Polski często się ze sobą stykały. Bitwa pod Grunwaldem, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Konstytucja 3 maja, powstania listopadowe i styczniowe, opór wobec totalitarnego reżimu, ruchy „Solidarność" i „Sąjudis", integracja europejska i euroatlantycka były ważnymi etapami w utrwalaniu naszego sąsiedztwa i współpracy. Wspólne kulturowe i historyczne dziedzictwo zajmuje wyjątkowe miejsce w Europie: Adam Mickiewicz i Michał Kleofas Ogiński, Czesław Miłosz oraz Jerzy Giedroyc i inni z wielką troską zajmowali się sprawami kultury i przyszłości obu narodów. Solidarność, którą wykazały się nasze narody w przeszłości, powinna być inspiracją dla przyszłych pokoleń.
Dzisiejsza współpraca Litwy i Polski, oparta na ideałach niepodległości i wolności, jest aktualna nie tylko ze względu na historyczne doświadczenia, ale także na zagrożenia dla bezpieczeństwa w regionie.
W dziedzinie bezpieczeństwa interesy naszych krajów są zbieżne. Zbliżający się szczyt NATO w Warszawie jest szczególnie ważny w kontekście poszukiwania długoterminowych rozwiązań w zakresie wdrażania planu szybkiego reagowania sojuszu, zwiększenia obecności sił paktu na wschodniej flance. Aneksja Krymu oraz agresja na wschodzie Ukrainy wskazują na to, że w naszym regionie niezbędna jest obecność sojuszu, który byłby w stanie skutecznie odeprzeć zagrożenie dla bezpieczeństwa, stać się gwarantem niepodległości i wolności. Litwa i Polska lepiej niż ktokolwiek inny wiedzą, że właśnie pielęgnowanie tych wartości wyznacza drogę do pokoju i dobrobytu.
Podstawowym obowiązkiem Litwy, Polski oraz innych sojuszników NATO pozostaje budowanie wspólnej obrony i systemu odstraszania. Jesteśmy wdzięczni Polsce za wkład w umacnianie bezpieczeństwa naszego kraju i całego regionu. Polska jest liderem w pełnieniu natowskiej misji Air Policing na terytorium państw bałtyckich.
Litwa potrzebuje Polski również z powodu jej znaczenia w regionie, Polsce zależy na silnej i bezpiecznej Litwie. Litwa i Polska to bliscy, sąsiadujący ze sobą sojusznicy. Naszym wspólnym osiągnięciem wraz z Ukrainą jest utworzenie litewsko-polsko-ukraińskiej brygady w Lublinie.
Litwa i Polska aktywnie współpracują w Unii Europejskiej. Opowiadamy się za skuteczną, konkurencyjną i solidarnościową wspólnotą. Nasze kraje pozostają głównymi rzecznikami inicjatywy Partnerstwa Wschodniego UE. Naszym wspólnym dążeniem jest to, aby kraje należące do Partnerstwa Wschodniego kontynuowały procesy demokratyzacji oraz niezbędne reformy. Powinniśmy im pomóc w drodze do Europy, tak jak my uzyskaliśmy wsparcie ze strony państw Unii.
Ważną rolę w umacnianiu przyjaznych więzów pomiędzy naszymi państwami i narodami odgrywają Polacy na Litwie oraz Litwini w Polsce. Zapewniamy im niezbędne warunki do zachowania narodowej i kulturowej tożsamości, rozwoju szkolnictwa. Nadal są jeszcze kwestie wymagające rozstrzygnięcia, jesteśmy przygotowani do otwartej dyskusji na ten temat. Musimy w dalszym ciągu wspierać i rozwijać współpracę kulturalną, turystykę, w szczególności wymianę młodzieży.
Niedawne uruchomienie litewsko-polskiego mostu energetycznego jest znaczącym czynnikiem w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Litwy i innych krajów bałtyckich. Razem powinniśmy doprowadzić do synchronizacji systemu elektroenergetycznego krajów bałtyckich z systemem Europy kontynentalnej. Udział Polski jest niezbędny do pomyślnej realizacji tego projektu.
Połączenie gazowe Litwy i Polski – to kolejny ważny projekt, który zrealizujemy w 2019 roku. Konsekwentnie popieramy wspólnotową unię energetyczną. Dążymy do tego, aby dzielący Unię Europejską projekt Nord Stream 2 nie zyskał poparcia UE. Musimy podjąć wysiłki, aby projekty energetyki jądrowej na Białorusi i w obwodzie kaliningradzkim były zgodne z wymogami międzynarodowych konwencji i standardami bezpieczeństwa.
Ważną dziedziną litewsko-polskiej współpracy są połączenia transportowe Rail Baltica i Via Baltic. Oczekujemy aktywnego udziału Polski w tych projektach. Nasze kraje mają również ogromny potencjał dalszego rozwijania współpracy gospodarczej oraz wymiany handlowej.
W tym roku obchodzimy 25-lecie wznowienia stosunków dyplomatycznych między Litwą i Polską. Jesteśmy wdzięczni wszystkim Polakom, którzy przyczynili się do rozwoju współpracy w tym okresie. Spoglądając w przyszłość, jesteśmy przekonani, że tradycje dobrosąsiedztwa oraz litewsko-polskie stosunki dyplomatyczne będą się pogłębiały na wszystkich płaszczyznach.
